الپکتومی
در صورت پوسیدگی شدید دندان یا تروما، کل پالپ دندان (از جمله ریشه) می تواند تحت تأثیر قرار بگیرد. در این صورت، دندانپزشک کودک پالپ را برداشته، کانال های ریشه را تمیز کرده و سپس دندان را با مواد زیست  سازگار پر می کند. به طور کلی از مواد قابل جذب برای پر کردن دندانهای اولیه و از مواد غیر قابل جذب برای پر کردن دندان های دائمی استفاده می شود. در هر صورت، مرحله آخر درمان، قرار دادن تاج بر روی دندان جهت افزایش استحکام ساختاری است.
تفاوت بین پالپوتومی و پالپکتومی چیست؟
روش های پالپوتومی و پالپکتومی بسیار مشابه هستند. تفاوت این است که در روش پالپوتومی برداشتن پالپ فقط در تاج دندان صورت می گیرد اما در پالپکتومی، بافت پالپ هم در تاج و هم در ریشه دندان برداشته می شود. هر دو روش مزایای خود را دارند و با کمک داروهای بی حسی موضعی انجام می شوند و بدون دردسر و عوارض جدی فرض می شوند.
اگر در دندان کودک، یک حفره عمیق مربوط به کرم خوردگی تشخیص داده شده باشد، و حفره تاکنون پیشرفت نکرده باشد، دندان باید خارج شود و گزینه ها برای این کار یا پالپکتومی یا پالپوتومی است. اگر حفره کرم خوردگی نزدیک پالپ باشد، انتخاب اینکه از روش پالپکتومی استفاده شود یا پالپوتومی، به وضعیت پالپ بستگی دارد. از آنجا که اشعه ایکس فقط بافت سخت را تشخیص می دهد، تا زمانی که داخل دندان بررسی نشود، نمی توان از وضعیت پالپ با خبر شد.
آنچه که راجع به پالپکتومی باید بدانید
پالپکتومی یک روش برای از بین بردن تمام پالپ ها از تاج دندان و ریشه های یک دندان است. پالپ ماده نرم داخلی است که شامل بافت همبند، رگ های خونی و اعصاب است. پالپکتومی معمولاً در کودکان برای سلامت دندان هایی که به شدت آلوده شده است انجام می شود و گاهی اوقات تحت عنوان “کانال ریشه کودک” شناخته می شود.
پالپکتومی در مقابل کانال ریشه دندان
پالپکتومی برداشتن کامل پالپ از تاج و ریشه دندان است. سپس دندان پر از موادی می شود که توسط بدن قابل جذب می باشد. این عمل معمولاً روی دندانهای کودکان انجام می شود. یک کانال ریشه با یک پالپکتومی شروع می شود، اما پر شدن دندان یا تاج بر روی آن دائمی است. این عمل معمولاً روی دندانهای دائمی انجام می شود.
پالپکتومی را می توان در یک مرحله با این مراحل اساسی انجام داد:

• از دندان عکس گرفته می شود تا از شکل ریشه ها و محل عفونت مطلع شویم.
• از بی حسی موضعی برای بی حس کردن ناحیه استفاده می شود.
• دندان سوراخ می شود.
• از ابزارهای کوچک دندانپزشکی برای از بین بردن تمامی پالپ ها استفاده می شود.
• دندان تمیز، ضد عفونی و برای پر شدن آماده می شود.
• دندان پر از مواد قابل جذب می شود.

برای عمل کانال ریشه معمولاً به بیش از یک مراجعه به مطب دندانپزشکی نیاز است. پس از برداشتن پالپ، کل سیستم کانال ریشه تمیز، شکل گرفته و پر می شود. شما به احتمال زیاد با تاج موقت به خانه فرستاده می شوید، و سپس از شما خواسته می شود تا برای پر کردن دائمی و قرار دادن تاج دائمی برگردید.

پالپکتومی جزئی چیست؟
پالپکتومی به معنی از بین بردن تمام پالپ ها از قسمت فوقانی دندان و ریشه ها است. پالپکتومی جزئی وقتی است که دندانپزشک فقط قسمت آسیب دیده پالپ یا تمام پالپ موجود در محفظه فوقانی دندان را بدون دست زدن به ریشه ها از بین ببرد. پس از برداشتن پالپ آسیب دیده، دندان تمیز، ضد عفونی و پر می شود. پالپکتومی جزئی به نام پالپوتومی یا پالپ تراپی نیز نامیده می شود. این روش ممکن است گزینه ای باشد برای موقعی که آسیب به دندان آنچنان شدید نیست.
آیا می توان از پالپکتومی اجتناب کرد؟
پالپکتومی هنگامی انجام می شود که مینای دندان در اثر پوسیدگی آسیب دیده باشد. ممکن است با انجام مراقبت های خوب دهان و دندان از پوسیدگی جلوگیری شود.
مراقبت هایی از جمله :
• حداقل دو بار در روز دندانهای خود یا دندانهای کودک خود را مسواک بزنید.
• با وعده های غذایی خود آب بنوشید تا شکر و اسیدها از بین بروند.
• نوشیدنی های شیرین را با آب یا شیر جایگزین کنید.
• آزمایشات منظم داشته باشید. ابتلا به پوسیدگی زودرس ممکن است به معنای تفاوت بین پر کردن استاندارد و پالپکتومی باشد.
ضربه به دندان نیز می تواند به خرابی منجر شود. شما می توانید با پوشیدن محافظ دهان ، در هنگام انجام فعالیت های ورزشی، خطر آسیب دیدگی را کاهش دهید. حتما به دنبال جراحات دهان به دندانپزشک مراجعه کنید.
پالپکتومی در مقابل کشیدن دندان
اگر دندان خیلی آسیب دیده یا خود ریشه آسیب دیده باشد “بخصوص هنگامی که دندان ترک خورده باشد (در زیر خط لثه)” ممکن است پالپکتومی گزینه ی مناسبی نباشد. اگر دندان کودک از قبل شل شده باشد، کشیدن دندان ممکن است انتخاب بهتری نسبت به پالپکتومی باشد. اگر دندان کودک باید استخراج شود، ممکن است دندانپزشک بخواهد تا زمانی که دندان دائمی دربیاید یک نگهدارنده در فضای خالی قرار دهد.
بازیابی پالپکتومی
شما یا فرزندتان باید بلافاصله بتوانید به فعالیت های عادی برگردید. تا زمانی که بی حسی ناشی از ماده بی حسی از بین برود، از خوردن غذا خودداری کنید. اگر دندان به شدت آلوده شده باشد، دندانپزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند. حتی اگر دندان بهتر به نظر برسد، حتماً همه آنها را مصرف کنید. ممکن است ناحیه اطراف دندان برای چند روز کمی متورم و حساس باشد، بنابراین می توانید از داروهای ضد درد استفاده کنید.
مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را همچون گذشته ادامه دهید.
در صورت بروز هر یک از این علائم با دندانپزشک تماس بگیرید:
• افزایش درد
• دردی که بیش از چند روز طول بکشد
• التهاب جدید یا علائم عفونت در اطراف دندان
• افزایش حساسیت به گرما و سرما
• عدم توانایی در جویدن
پالپکتومی در دندان کودک باید تا زمان درآمدن دندان دائمی نگه داشته شود. در یک دندان دائمی، معاینات منظم دندانپزشکی می تواند هرچه زودتر مشکلات را برطرف کند. درنهایت ممکن است تجویز تاج دائمی لازم شود.